Almanya da Eğitim Sistemi / Köşe Yazısı - Mehmet Ali ÇETİN

24.01.2017 10:24:01
Mehmet Ali ÇETİN

Mehmet Ali ÇETİN

 Almanya'da Eğitim Sistemi

Alman temel yasasında başlangıç maddesinde belirtilmiş olan Tanrı ve insanlar karşısında sorumluğunu bilen, özgür ve eşit haklara sahip halk ile insan onur ve haysiyeti temel alan bir eğitim sistemini geliştirmeye özen göstermiştir. Alman eğitim sisteminde çevresel ve bölgesel farklılıklar dikkatte alınarak müfredatlar hazırlanmıştır. Almanya'da yaşayan bütün çocukların ilkokula gitme mecburiyeti bulunmaktadır. Okula gitme mecburiyeti, genelde çocuğun 6 yaşını doldurduğu yılın sonbaharında başlar, gençlerin 18 yaşını doldurduğu ders yılının sonuna kadar sürer. Okula gitme mecburiyetine ilişkin kurallar, eyaletler arasında farklılık göstermektedir.

Almanya’da ortalama öğretim yılı 188 iş günüdür. Tatiller, eyaletlerin eğitim ve kültür bakanlıklarınca düzenlenmekte ve süreleri de 75 gün olarak belirlenmektedir. Kış tatili genelde Şubat ayında olmaktadır. Bunun dışında her yıl Noel Tatili, Palkasya Tatili gibi dini bayram tatilleri de vardır.

Almanya’da derslik başına düşen öğrenci sayısı ilkokulda 22, ortaöğretimde ise 24 olarak tespit edilmiştir. Almanya’da hem öğretmenler hem de öğrenciler için kılık kıyafet serbestliği vardır. Almanya’da din dersi zorunlu olmayıp seçmelidir. Okullardaki din derslerine bölgedeki dini cemaatlerin görevlendirdiği kişiler girer. 

1-Okul Öncesi Eğitim-Anaokulları (Kindergarten): Almanya’da okul öncesi eğitim isteğe bağlı, zorunlu değildir. Bu okullar aylık veya yıllık belli bir tutar karşılığında ücretlidir.

Anaokulu için ödenen tutar velinin gelir durumuna göre belirlenir.

Bu okullar genellikle kiliseler ve belediyeler tarafından açılmaktadır. Bu okullar 4-6 yaşındaki çocukları kapsar. Almaya ‘da anaokulları Aile Bakanlığına bağlıdır. Bu okulların bütün giderleri bağlı bulundukları belediyeler tarafından karşılanmaktadır. Almanya’da 4-6 yaş aralığındaki çocukların yüzde 90-95’anaokuluna gitmektedir. Bu oran Türkiye’de yüzde 35-40 aralığındadır. Almanya’daki anaokullarında üniversite mezunu olmayan, meslek lisesine denk bir eğitim almış öğretmenler görev yapmaktadır.

2-İlkokul (Grundschale):Almanya'da ilkokul zorunlu ve parasız olup eğitim öğretim dört yıldır. İlkokula yeni başlayacak çocuklar ilkbaharda sağlık kontrolünden ve zekâ testinden geçirilip okula uygun olduğu tespit edildikten sonra kaydedilmektedir. Yapılan bu testlerden özel eğitime ihtiyacı olduğu anlaşılan çocuklar özel eğitim veren Sonderschule okullarına yönlendirilmektedir. Almanya’da altı yaşını dolduran her çocuk mecburi okul çağına girmektedir. Genelde ilkokul 4 yıl sürmekte olup, Berlin ve Brandenburg'ta 6 yıllık ilkokul da vardır. Almanya’da her çocuk ilkokula gider ve ilkokullar, temel bilgiler vererek çocukları orta dereceli okullara hazırlar. Dersler genelde Almanca, matematik, genel bilimler (coğrafya/tarih/teknik/doğal bilimler), sanat, müzik ve sporu kapsar. Yabancı dil dersi imkânları tüm eyaletlerde genişletilmektedir. Bu okullardan mezun olan öğrenciler bir orta dereceli okula geçerler. Almanya’da çeşitli diplomalar veren farklı orta dereceli okullar vardır. Tüm eyaletlerde her öğrenci ilkokuldan sonra hangi orta dereceli okula gideceği sorusuyla karşı karşıyadır. Çocuğun hangi orta dereceli okula gideceğine genelde öğrencinin üçüncü ve dördüncü sınıf karne notlarına bakılarak sınıf öğretmeni, rehber öğretmen ve okul müdürünün verdiği tavsiye mektubu ile veliye bildirilmesi sonucu belirlenir. Veli alınan bu karara iki farklı şekilde itiraz etme hakkına sahiptir. Birinci süreçte öğrenci kendi okulundan olmayan bir öğretmen tarafından genel yetenek sınavına tabi tutulur. Bu sınav sonucuna göre öğrencinin hangi okula gideceğine karar verilir. Bu tavsiyeden de memnun olmayan veliler, kabul sınav yolunu seçme hakkına sahiptirler. Öğrenciler bu sınavda Almanca ve matematik sorularına cevap verirler. Yapılan sınav sonucunda ortalaması 2,5 altındaki öğrenciler akademik eğitim veren Gymnasiuma’ya, 2,5 ile 3,0 olan öğrenciler meslek eğitimi veren Realschule’ye ve 3,0’in üstündeki öğrenciler ise yüksek düzeyde mesleki eğitim veren Hauptschuletipi ortaokullarına yerleştirilirler.

3-(Ortaokul):Almanya’da İlkokuldan (Grundschule) sonra üç tip ortaokul vardır. Öğrenciler ilkokul bölümünde anlatıldığı şekliyle ders başarılarına göre Haupschule-Werkrealschule’ye, Realschule’ye, Gymnasıum’a veya her üç tip okulu bir arada bulunduran Gesamtschule’ye devam ederler.

Hauptschule- Werkrealschule Ortaokulları: Hauptschule (İlkokul), okulu bitirdikten sonra çıraklık eğitimi yapmak isteyen not ortalaması düşük öğrenciler için düşünülmüştür. Öğrencilerin Hauptschule'de meslek hayatına hazırlanmaları öngörülmekte olup bu nedenle teorik bilginin yanı sıra pratik bilgi ve beceriler özellikle teşvik edilmektedir. Hauptschule 5 yıl sürmektedir. Bu sürenin sonunda öğrenciler, Hauptschule diploması alırlar. Ek sınavı kazanmaları halinde, vasıflı Hauptschule diploması alırlar. Hauptschule pratik meslek eğitimine temel teşkil etmek üzere genel eğitim verir. Hauptschule’nin dokuzuncu sınıfında matematik, Almanca, İngilizce ve bir seçmeli dersin ortalaması 3,0 olan öğrenciler Werkrealschuleye devam edebilirler. Onuncu sınıf sonunda yapılan bitirme sınavları ile bu okuldan mezun olan öğrenciler meslek liselerine devam etme hakları vardır.

Realschule Ortaokulları: Realschule ortaokulu altı yıl sürmektedir. Realschule'de öğrenciler örneğin ikinci bir yabancı dil öğrenebilmektedirler. Öğrenciler Hauptschule'de olduğundan daha fazla bilgiyi kendi başına öğrenebilmeleri beklenmektedir. Liseye kıyasla Realschule öğrencileri, mesleğe odaklı olarak eğitilir. Realschule diplomaları genelde her tür üstün vasıflı meslek için temel sunarken, teknik okul, teknik lise veya ileri liseye geçiş hakkı da sağlamaktadır. Realschule okullarında öğrencilere daha kapsamlı bir genel eğitim verir.

Gymnasium Ortaokulları: En başarılı öğrencilerin devam ettiği Gymnasium sekiz yıl sürer. Birinci basamak ve ikinci basamak eğitim öğretim okullarını bir arada bulundurur. 12.sınıfın sonunda yapılan Atibur adı verilen bitirme sınavıyla bu okuldan mezun olunur. Atiburu sınavını başarıyla geçen öğrenciler üniversiteye devam edebilme şansına da sahiptirler.

1-Alman eğitim sisteminde ortaöğretim ikiye ayrılmıştır. Bunlardan birincisi genel akademik eğitim veren Gymnasiumlardır. İkincisi mesleki eğitim veren okullardır. Sanayi ülkesi olan Almanya’da mesleki eğitim çok önemlidir. Hauptschule veya Real schuleden mezun olan öğrenciler için ortalama üç buçuk yıl süren bir mesleki eğitim süreci vardır. Bu süreçle birlikte zorunlu eğitim süresi on iki yıla çıkmış olmaktadır. Bu süre sonunda Hauptschuleveya Realschule öğrencisi mesleğinde bir yükseköğrenim yapma fırsatı doğmaktadır. Liseyi sekiz yıl okuyarak ardından bitirme sınavı olan ve lise diploması almaya hak kazandıran öğrenciler lise olgunluk sınavına (yüksekokulda okumaya hak tanıyan mezuniyet derecesi) girerler. Lise öğreniminden sonra öğrenciler bir üniversitede, meslek yüksekokulunda veya meslek akademisinde yükseköğrenim veya dual yükseköğrenim (üniversitede / yüksekokulda teori, bir şirkette pratik) eğitim almaya devam ederler. Gymnasimdan mezun olan öğrenciler akademik eğitim veren üniversite veya Yüksekokula yerleştirilir.

Almanya’da liseyi bitirdikten sonra bir mesleğe hazırlanmanın üç farklı yolu bulunmaktadır. Birincisi şirkette veya kamu kuruluşunda meslek eğitimini almak.(örn. elektronik teknisyenliği veya endüstri ticaret eğitimi almak), ikincisi Meslek akademisinde, meslek yüksekokulunda eğitim almak, üçüncüsü ise üniversitede yüksek öğrenim ile birlikte dual branş stajını (Staj olanağı sağlayan ünlü şirket ve firmalar) almak. Almanya’da meslek eğitiminin önemli bir yer teşkil eden tarafı da dual eğitim dallarıdır. Burada üniversite ve meslek yüksekokulları şirketlerle işbirliği yapmaktadır. Yapılan bu uygulamalı eğitim sayesinde teori ve pratik en ideal şekilde birleştirilmektedir. Bir meslek akademisinde, meslek yüksekokulunda, üniversitede öğretilen teori, şirketlerdeki staj esnasında derinleştirilmektedir.

2-Almanya'da Meslek Eğitimi: Almanya’da meslek hayatına adım atarken iyi bir eğitim almış olmak, en önemli ön koşul teşkil etmektedir. Almanya'da iş bulabilmek için bir meslek eğitimi veya yüksek öğrenim görmüş olmak önem taşımaktadır. O nedenle öğrenciler meslek hayatındaki şansını arttırmak için büyük şirketlerde staj yeri bulmak zorundadır. Meslek eğitimi normalde 2 ile 3,5 yıl arasında sürmekte olup, genelde dual sistemde yürütülmektedir. Yani bir işletmede stajdan ve meslek okulunda ise teorik kısımdan meydana gelmektedir. Almanya’daki gençlerin yaklaşık % 60'ı dual sistemde meslek eğitimi görmektedir. Almanya'da meslek eğitimi görülebilen yaklaşık 350 meslek mevcuttur. İş ve İşçi Bulma Kurumu'na bağlı "Mesleki Bilgilendirme Merkezleri" (Berufsinformationszentren - BIZ), meslek seçiminde gençlere destek olmaktadır. Bunlar, çok farklı meslekler faaliyetler ve bunlar için gereken vasıflar hakkında öğrencilere geniş bilgi vermektedir. Meslek Bilgilendirme Merkezi staj yeri ararken doğrudan danışmanlık ve desteği de vermektedir. İş ve işçi bulma kurumları Almanya’da her bölgede mevcuttur. Ayrıca Federal İş ve İşçi Bulma Kurumu, Almanya'da meslek eğitimi görülebilen meslekler hakkında internet veya çeşitli iletişim kanalları yoluyla da öğrencilere bilgi vermektedir. Almanya’da meslekler hakkında bilgi edinmenin başka yolları da mevcuttur. Pek çok şehirde, meslek eğitimi görülebilen mesleklerin tanıtıldığı meslek eğitimi fuarları düzenlenmektedir.

Okullar- da sık sık mesleki yönlendirme günleri veya deneme stajlar düzenlemekte olup bunlarda sunulan mesleklerin kişiye uygun olup olmadığını anlamak için bir işletmede birkaç gün denemeler yapılabilmektedir.

Almanya'da farklı diplomalar veren ve farklı kariyerlere götüren çeşitli yüksekokul türleri mevcuttur. Burada özellikle üniversite, meslek yüksekokulu ve meslek akademisi arasındaki farkları irdelemek gerekmektedir. Yüksekokullar meslek eğitimi yanı sıra araştırma faaliyetleri de önemli bir alanını teşkil etmektedir. Bu kurumlar öğrencilere bilimsel mesleki vasıflar kazandırılmaktadır. Bir meslek yüksekokulunda veya bir uygulamalı bilimler yüksekokulunda ya da meslek akademisinde yapılacak yükseköğrenim, daha mesleki yönelimlidir. Bu, teori ve pratiği birleştirmekte olup, somut meslek tanımlarına göre hareket etmektedir.

3-Özel Eğitim Kurumları (Sonderschule): Almanya’da Özel Eğitim Kurumları, herhangi bir sebeple özel eğitime ihtiyacı olan çocukların eğitilerek topluma kazandırması amacıyla açılırlar. Öğrenme engelli öğrenciler biçin dokuz yıllık eğitim veren Förderschule’ler yaygındır. Bu okulları bitiren öğrencilerin Haupstchule mezunu olma imkânları vardır. Zihinsel engelliler hariç olmak üzere fiziksel, görme, duyma engelli öğrenciler için Hausptschul, Realschule ve Gymnasium okulları mevcuttur.

4-Özel Öğretim Kurumları (Privatschule): Özel okullar gerçek ya da tüzel kişiler tarafından açılan ücret mukabili eğitim veren kurumlardır. Alman Eğitim sistemi içerisinde özel okullar sistemin yedeği olarak görülür. Finansmanı büyük bir kısmı belediyeler tarafından sağlanır. Bu okullar velilerden de her yıl belli bir ücret tahsis edilir.

5-Akşam Okulları: Alman eğitim sisteminde zamanında eğitim hizmetinden faydalanamamış kimseler Abendrealschule ve akşam lisesi (Abendgymnasium) gibi akşam okullarına devam ederek eğitimlerine tamamlama hakkına sahiptirler. Bu kurumlardan mezun olanlar yükseköğretime devam edebilirler.

6-Öğretmen Yetiştirme: Almanya’da öğretmen yetiştirme sistemi içinde yer alan eğitim yüksekokullarında (padagogischeHochschule) Grundschule, Hauptschule ve Sonderschul gibi okullara öğretmen yetiştirilmektedir. Geriye kalan okul türlerini öğretmen ihtiyacı üniversiteler sanat müzik yüksekokulları gibi yükseköğretim kurumlarınca karşılanmaktadır. Gerekli pedagojik formasyonu sağlandığı üç ya da dört yıllık Padagogische Hochschulelerdeki lisans eğitimini birinci devlet sınavı ile tamamlayan öğretmen adayları en fazla iki yıl süreli uygulamada stajından sonra ikinci bir devlet sınavına tabii olurlar. Bu sınavlardan başarılı olan öğretmen adayları devlet okullarında göreve başlarlar.

7-Üniversiteler (Fachoberschul):Almanya’da 3 farklı üniversite türü vardır: 

1. Akademik eğitim veren üniversiteler 

Almanya’da üniversiteler, mevcut konu alanlarının çoğunda çok geniş bir ders yelpazesi sunar ve araştırma ve eğitim odaklıdır. Aynı zamanda daha geleneksel öğretim biçimleri ve özel konu seçenekleri de mevcuttur.

2. Uygulamalı Bilimler Üniversiteleri

 Uygulamalı Bilimler Üniversiteleri, stajlar, ilgili şirketler veya özel birimlerdeki denetimli çalışmaları ve görevleri de içine daha uygulama odaklı bir öğretim yöntemi benimser. Bu üniversiteler bilgi işlem, mühendislik, teknoloji, işletme ile ilgili alanlar, sosyal çalışmalar, tasarım, eğitim, hemşirelik ve uygulamalı bilimler ve doğa bilimleri gibi konu alanlarını kapsar.

3.      Sanat, Müzik, Sinema Eğitimi Veren Üniversiteler

Sanat, müzik, sinema eğitimi veren üniversiteler yaratıcı öğrenme ve çalışma yöntemlerinin benimsendiği en bağımsız öğretim biçimini sunar. Seçtiğiniz alanda sanatsal becerinizi kanıtlamak için bir yetenek sınavına girmeniz gerekebilir. Bu üniversiteler, güzel sanatlar, moda tasarım, sinema ve enstrümantal müzikten grafik tasarıma kadar çeşitli konu alanlarını kapsar.

 

Sonuç olarak Almanya Eğitim sistemi pratik ile teoriyi birleştirebilen, öğrencinin yeteneğini ilkokuldan itibaren keşfedecek eğitim olanaklarına sahip olan, kurumlar ve bölümler arasında geçişlerin kolay olduğu, mesleki eğitimin son derece ön planda tutulduğu karmaşık bir yapıya sahiptir. Almanya geliştirdiği bu eğitim modeli sayesinde yetiştirdiği nitelikli, vasıflı ve kalifiye elemanları ile sanayi ülkesi unvanını kimseye kaptırmayan, dünyanın en zengin ülkeleri arasında yerini almaktadır.  

Almaya Eğitim Sistemini anlamak ve daha çok bilgi sahibi olmak için bu okulları ziyaret etmek gerekmektedir. Çünkü piyasada Alman Eğitim Sistemini anlatan kitap, makale ve araştırmalar çok fazla mevcut değildir. 

 

 

 

Bu yazı toplam 10852 defa okunmuştur
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları

İMSAKGÜNEŞÖĞLEİKİNDİAKŞAMYATSI
04:2205:4411:4514:5817:3418:49

Tüm Hakları Saklıdır © 2013 Eğitimle Diriliş | Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlara aittir. Kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.