Tolstoy’a Göre Eğitim Müfredatının Dayanağı Olarak Çocuk / Köşe Yazısı - Bilal AKGÜL

• Facebook'ta paylaş
• Twitter'da paylaş

Tolstoy'a Göre Eğitim Müfredatının Dayanağı Olarak Çocuk

Ülkemizdeki bilinirliği daha çok romanları ile olan Tolstoy’un eğitim ile ilgili, hassaten eğitim müfredatı ile ilgili görüşleri de analize değerdir. Görüşlerini kısmen de olsa dini metinlere, özellikle İncil’e dayandırması bir diğer dikkat çekici noktadır.

Gerek uygulamadaki (kurucusu olduğu okulla) tecrübeleri gerekse dini metinlere dayandırdığı düşüncelerini, safiyete, çocukların safiyetine dayandırması Tolstoy‘un eğitim ile ilgili görüşlerinin mihenk taşını oluşturur denilebilir. Ona göre eğitim, öğrencinin ve diğerlerinin iyiliğini hedeflemelidir. Ve bu hedefe ulaşmak için okullar, öncelikle öğrencilerin içindeki iyiliğin farkına varmalıdır.

“Bu gerçekleri bilge ve akıllı kişilerden gizleyip küçük çocuklara açtın” (Matta 11.25) Tolstoy, İncil’in bu bölümünün tefsirinde, eğitsel düşüncesine iki şekilde dayanak oluşturur. Birincisi, pedagoji, teorik varsayımlar yerine insani değerleri ve duyguları temel almalıdır. Hiçbir soğuk, soyut kuram, insan sezgisinin yerini alamaz. Tolstoy’a göre aslında eğitim, pedagoji bakımından değil, öğretmen ve öğrenci (çocuk) arasındaki olumlu bir ilişki bakımından tanımlanmalıdır. Ona göre böylesi bir uyum oluşturmak öğretmenin sonuç almasının asli zorunluluklarındandır.

İkinci olarak, kavrama yetenekleri düşünüldüğünde çocukların, öğretim programının içeriğine ve bizzat eğitim sürecinin yapısına karar vermede bir rol oynaması gerekir. Nesiller arasındaki bu istişarenin doğal bir sonucu da şudur ki eğitimciler, sürekli kendilerini eğiteceklerdir ve bu da, insan gelişiminde verimli bir döngüye sebep olacaktır. Eğitimci kendisini yenilemediği durumda çocuğun fıtri yapısını ortaya çıkarıp, gelişiminin önündeki engelleri ortadan kaldırmak yerine, fıtratının bozulmasına neden olacak bir sürecin aktörü olmaktan kendini kurtaramayacaktır.

Eğitimin temel amacı olması gereken ahlak için de çocukların algılama ve davranışa dönüştürme potansiyeli yetişkinlerden daha fazladır. Tolstoy’a göre ahlak kuralı, herkesin kalbinde mevcuttur. O kadar basittir ki, yetişkinler tarafından genellikle göz ardı edilse de, çocuklar tarafından kolaylıkla anlaşılır. Eğitim-öğretimin ilk dönemlerinde öğretimden çok eğitimin, eğitimin merkezinde de ahlaki davranışları kazandıracak bir eğitim sisteminin- müfredatın olması çocukların bu süreçte sahip olduğu potansiyelin en iyi bir şekilde neşvü nema bulmasına katkıda bulunacaktır.

Ahireti tanımlamada da yine çocuk safiyetini ve temizliğin koyan Tolstoy’a göre “Ölmek demek, geldiğin yere geri dönmek demektir. Orada ne var? Oradan gelen harika yaratıkların, çocukların hükmettiği, iyi bir şeyler olmalı?

Her eğitimcinin zihnine nakşetmesi gereken Tolstoy’un bir sözü ile yazıyı bitirelim: “Çocukları geri çevirmemelisiniz. Çocuklar baştan savılmamalı, onlardan öğrenmeliyiz; çünkü onlar Tanrı’nın Krallığına yetişkin insanlardan daha yakındırlar.”

Kaynak: Daniel Moulin, Eğitici Tolstoy, Hece Yayınları, Haziran 2018

Not:Bu metin Rehberlik Atölyesinde yapılan sunumun metnidir.