Eğitim Müfredatlarının Oluşumunda İdeolojinin Etkisi / Köşe Yazısı - Yusuf YAVUZYILMAZ

8.04.2017 10:13:35
Yusuf YAVUZYILMAZ

Yusuf YAVUZYILMAZ

 Eğitim Müfredatlarının Oluşumunda İdeolojinin Etkisi

Hiç kuşkusuz, içerdiği değerler sistemi ve ideolojik yapısı dolayısıyla her eğitim anlayışının kendine özgü bir yapısı vardır. Bu yapı, yeni nesillerin yetiştirilmesi konusundaki temel ilkeleri belirleyen müfredat programlarında kendini gösterir.  Dolayısıyla müfredat, amaçlanan sistemin doğrultusunda oluşturulan eğitim programıdır. Müfredat, eğitimin en önemli belirleyicilerinden biri olduğu için sürekli müdahalelerle yönlendirilmeye çalışılan bir konu olmuştur.

Liberalizm, faşizm, sosyalizm, milliyetçilik… vb. bütün ideolojilerin; İslamiyet, Hristiyanlık, Yahudilik gibi bütün dinlerin kendine özgü bir değerler sistemi vardır. Bu değerler sistemi kendini eğitim politikalarına temel olan müfredat programlarında gösterir.

Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş sürecinde en temel belirleyicilerden biri de eğitim alanında yapılan değişiklikler olmuştur. Yeni kurulan Cumhuriyet farklı bir dünya görüşünü temel aldığından, ona uygun bir eğitim sistemi oluşturmaya çalışmıştır. Cumhuriyet modernleşmesinin ilk yıllarından itibaren yürütülen eğitim anlayışının ideolojik paradigması büyük ölçüde Köy Enstitüleri müfredatıyla yürürlüğe konmuştur.

II. GENEL KÜLTÜR ve ÖĞRETMENLİK BİLGİSİ DERSLERİ

 

 

 

DERS VE ETKİNLİKLERİN 5 YILA DAĞILIMI

DERSLER

HAFTA

I. Kültür Dersleri

114

II. Ziraat Dersleri ve Çalışmaları

58

III. Teknik Dersler ve Çalışmalar

58

IV. Beş Yıllık Sürekli Tatiller

30

Toplam

260

Kaynak: Dr. Niyazi Altunya, Köy Enstitüsü Sisteminin Düşünsel Temelleri, S. 43, 2000.

 

 

 

 

 

 

 

GENEL KÜLTÜR ve ÖĞRETMENLİK BİLGİSİ DERSLERİ

DERSLER

Sınıf I

Sınıf II

Sınıf III

Sınıf IV

Sınıf V

5 Yılda Okutulacak Ders Saati Sayısı

Türkçe

4

3

3

3

3

736

Tarih

2

2

1

1

1

322

Coğrafya

2

2

1

1

-

276

Yurttaşlık Bilgisi

-

1

1

-

-

92

Matematik

4

2

2

3

2

598

Fizik

-

2

2

1

1

276

Kimya

-

-

2

2

-

184

Tabiat ve Okul
Sağlık Bilgisi

2

2

2

1

1

368

Yabancı Dil

2

2

2

2

1

414

El Yazısı

2

-

-

-

-

92

Resim - İş

1

1

1

1

1

230

Beden Eğitimi ve
Ulusal Oyunlar

1

1

1

1

-

184

Müzik

2

2

2

2

2

460

Askerlik

-

2

2

2

2

368

Ev İdaresi ve
Çocuk Bakımı

-

-

-

-

1

46

Öğretmenlik Bilgisi [ * ]

-

-

-

2

6

368

Zirai İşletme Ekonomisi
Kooperatif

-

-

-

-

1

46

TOPLAM

22

22

22

22

22

5060

[ * ] Öğretmenlik Bilgisi Dersleri: 1. Toplum Bilim; 2. İş Eğitimi; 3. Çocuk ve İş Ruhbilimi; 4. İş Eğitimi Tarihi; 5. Öğretim Metodu ve Tatbikat

Kaynak: Dr. Niyazi Altunya, Köy Enstitüsü Sisteminin Düşünsel Temelleri, S. 43, 2000.

 

CHP’nin devletin tüm katmanlarına egemen olan yapısıyla, üzerine oturduğu Kemalist ideolojiyi tüm toplum katmanlarına yaymak amacıyla oluşturulmuş kurumlardır Köy Enstitüleri. Bu yüzden, nasıl bir hedef gözetildiğini, Köy Enstitüleri müfredatı incelenerek ortaya konulabilir.

 

Aslına bakılırsa Köy Enstitüleri kapsamlı bir ideolojik ve sosyolojik değişim hedeflenerek kurulmuş eğitim kurumlarıdır. Kuşkusuz bu kurumların oluşturulmasında bazı sosyolojik gerçekleri hatırlamakta fayda vardır.  “1940’lara gelinmesine rağmen Türkiye’de hâlâ nüfusun dörtte üçü köylerde yaşıyor ve ülkede okuma-yazma bilenlerin oranı yüzde yirmiyi geçmiyordu. Köylerin ezici bir çoğunluğunda öğretmen yoktu. Köylere gönderilen kentli öğretmenler buralarda birkaç ay kalıp ilk fırsatta kaçıyorlardı. İşte kurulması planlanan Köy Enstitülerinin buna da çare olacağı düşünülüyordu. Enstitülerde eğitilecek köy öğretmenlerinin köyler dışında öğretmenlik yapmaları fiilen engelleneceğinden, köyü terk etme şansları da ortadan kaldırılmış olacaktı. Öte yandan CHP, Kemalist ideolojiyi nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturan köylülere taşıyacak ve onları rejimin çıkarları doğrultusunda dönüştürecek temel unsurlar olarak öğretmenleri görüyordu. Zira öğretmen demek köyde jandarmadan sonra devleti (dolayısıyla onunla özdeşleşen CHP’yi) temsil eden en yüce makam sahibi demekti.( Efsaneleştirilen Köy Enstitüleri ve Gerçekler/ İlkay Meriç)

 

Siyasal olarak ortaya çıkan Tek Parti yönetimine uygun ideolojik donanımda insan yetiştirilmesi birincil önemdedir. Ayrıca Cumhuriyet modernleşmesinin temel karakteri olan laiklik ve milliyetçilik ilkeleri doğrultusunda bir eğitim programı hazırlandığı müfredata bakıldığında kolayca tespit edilecektir.

 

Köy Enstitülerinin müfredat programlarında din eğitimiyle ilgili bir dersin bulunmaması da bu açıdan anlamlıdır. Kuşkusuz yetiştirilmek istenen kuşaklar dinin temel değerlerinden uzak yetiştirilmek istenmiştir.

 

Kuşkusuz Köy Enstitülerinin eğitim müfredatında dini değerlerin öğretilmesinin ıskalanması bilinçli bir tercihtir ve izlenen modernleşme yönteminin paradigmasıyla bağlantılıdır. Cumhuriyet modernleşmesinin pozitivist karakteri, dini insanlığın eski dönemlerinde kalmış bir düşünce biçimi olarak değerlendiriyordu. Günümüz insanoğlunun her ihtiyacının bilim tarafından çözüleceği pozitif dönemdir. Bir anlamda bilim insanlığın karşılaşacağı tüm sorunları çözeceği için dine ihtiyaç kalmayacaktır. Bundan dolayı Köy Enstitüleri pozitivizm paradigmasını temel alarak eğitim yapacaktır.

           

Tek parti dönemi sona ermesiyle birlikte Köy Enstitülerinin eğitim yönüyle değil, ideolojik olarak ele alınması da anlamlıdır. Demokrat Partinin iktidara gelmesiyle resmi ideolojinin katılığı biraz olsun esnemişti. Demokrat Parti, Köy Enstitülerinin bir eğitim kurumu olmaktan çok Cumhuriyet Halk Partisinin bir alt kurumu gibi çalıştığını iddia ederek bu kurumları kapatmıştır.

           

Köy Enstitülerinin kapatılma tartışmasının “Komünist yetiştirme” ekseninde tartışılması, okulların hangi ideolojik eksende eğitim yaptıklarının da açık gerekçesini oluşturmaktadır. Öyle görülüyor ki, bu kurumlar, Tek Parti ideolojisine uygun yurttaşlar yetiştirmek gibi ideolojik bir amaca göre eğitim yapmak için kurulmuş eğitim kurumlarıydı.

             

Zaman içinde, özellikle 1970’li yıllardan itibaren İslami taleplerin ortaya çıkmasıyla dini eğitim konusu daha etkili bir biçimde gündeme gelmiştir. Özellikle Necmettin Erbakan, resmi sistemin içinde din eğitimine bir yer aralamak için, büyük gayret göstermiştir. Nitekim İmam-Hatip Liseleri böyle bir arayışın ürünü olarak ortaya çıkmıştır.

             

İmam-Hatip okullarının resmi eğitim sistemi içerisinde yer bulması, açıldığı yıllardan itibaren Türk siyasetinin ana tartışma konularından birisi olmuştur. Konu bir taraftan laiklikle, diğer taraftan Türk modernleşmesinin karakteri açısından sürekli tartışma konusu olmuştur.

             

Özellikle darbe dönemlerinin ardından dikkatler sürekli İmam-Hatip okulları üzerine çevrilmiştir. Konu 12 Eylül arkasından tartışıldığı gibi, özellikle 28 Şubat darbesi ardından da bir numaralı sorun olarak gündeme gelmiştir. Bu tartışmalar sonucunda İmam-Hatip okulları büyük ölçüde işlevsizleştirilmiştir.

             

İmam-Hatip tartışması bir taraftan din –devlet ilişkileri bağlamında laiklikle, diğer yandan modernleşme politikalarıyla doğrudan bağlantılıdır. Kuşkusuz Türk milli eğitiminin temel amacı laiklik ve Atatürk milliyetçiliğine uygun vatandaşlar yetiştirmektir. Buradaki ısrar ister istemez eğitim müfredatına da yansımaktadır. Dolayısıyla müfredat, sitemin kabul ettiği temel değerlerin uygulama alanı olarak ortaya çıkmıştır.

           

Müfredat tartışması diğer yandan bir medeniyet tartışmasını çağrıştırmaktadır. İslam ve Batı medeniyeti arasında Batı medeniyeti lehine yapılmış tercih, eğitim müfredatının da bu yönlü uygulanmasına yol açmıştır. Kuşkusuz bu tür eğitim anlayışımızın din ve dini değerleri içermediği açıktır.

           

Aslına bakılırsa Türkiye’de süregelen müfredat tartışması bir kültür, bir medeniyet, bir tarih ve bir din tartışmasıdır aynı zamanda. Yetiştirilmesi amaçlanan nesillerin hangi değerler etrafında yetiştirileceği konusu müfredatın bu ilke doğrultusunda yapılması sonucunu doğurmuştur.

 

 

 

 

 

 

 

Bu yazı toplam 2976 defa okunmuştur
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları

İMSAKGÜNEŞÖĞLEİKİNDİAKŞAMYATSI
04:2205:4411:4514:5817:3418:49

Tüm Hakları Saklıdır © 2013 Eğitimle Diriliş | Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlara aittir. Kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.